با گسترش شهرنشینی و توسعه صنعتی، بسیاری از صنایع بزرگ و کوچک بهتدریج در حاشیه شهرهای زاگرسی مستقر شدهاند. اگرچه این توسعه به رشد اقتصادی کمک کرده، اما پراکندگی نامنظم و بیبرنامه این صنایع منجر به تشدید آلودگیهای زیستمحیطی و تهدید سلامت ساکنان مناطق اطراف شده است.
۱. تمرکز صنایع در نزدیکی سکونتگاهها
در برخی استانهای زاگرس از جمله کرمانشاه، لرستان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد، شهرکهای صنعتی اغلب بدون فاصله کافی از مناطق مسکونی یا منابع طبیعی ایجاد شدهاند. این نزدیکی باعث شده است که آلودگی هوا، صدا و فاضلاب صنعتی بهطور مستقیم بر زندگی مردم تأثیر بگذارد.
۲. نبود زیرساختهای تصفیه و پایش
بسیاری از صنایع مستقر در حاشیه شهرها فاقد سیستمهای مدرن تصفیه گاز، پساب یا فیلترهای صنعتی هستند. این موضوع باعث شده است که آلایندهها بدون کنترل وارد محیطزیست شوند و به آلودگی خاک، هوا و منابع آب بینجامد.
۳. تهدید منابع طبیعی و کشاورزی
استقرار برخی کارخانهها در نزدیکی مراتع، رودخانهها یا زمینهای کشاورزی، باعث تخریب زیستگاهها و افت کیفیت تولیدات کشاورزی شده است. شیرابهها و آلایندههای شیمیایی در مواردی باعث ناباروری زمینها یا آلودگی محصولات غذایی شدهاند.
۴. فقدان برنامهریزی منطقهای
عدم وجود طرح جامع آمایش سرزمین و مدیریت یکپارچه محیطزیستی باعث پراکندگی بیرویه صنایع شده است. در نتیجه، در برخی نقاط شاهد تمرکز بالای صنایع آلاینده بدون ملاحظات اکولوژیکی هستیم.
۵. تأثیر مستقیم بر سلامت عمومی
نزدیکی صنایع به مناطق مسکونی باعث افزایش ابتلا به بیماریهای تنفسی، پوستی و حتی سرطان در میان ساکنان شده است. بهویژه در مناطقی که باد غالب آلایندهها را به سمت شهر هدایت میکند، خطرات افزایش مییابد.
نتیجهگیری
پراکندگی کنترلنشدهی صنایع آلاینده در حاشیهی شهرهای زاگرس، چالشی جدی برای سلامت مردم و پایداری محیطزیست است. برنامهریزی دقیق، پایش مستمر، انتقال صنایع به مناطق دورتر از سکونتگاهها، و الزام به رعایت استانداردهای زیستمحیطی، از راهکارهای ضروری در این زمینه است.