کودهای شیمیایی با هدف افزایش رشد و بهره‌وری محصولات کشاورزی استفاده می‌شوند، اما استفاده طولانی‌مدت و بی‌رویه از آن‌ها می‌تواند ترکیب خاک را تغییر دهد و پیامدهایی منفی برای محیط‌زیست به همراه داشته باشد.
۱. افزایش غلظت نیترات و فسفات
یکی از نتایج رایج مصرف کودهای نیتروژنه و فسفاته، تجمع این عناصر در خاک است. این ترکیبات اگر بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند، باعث اختلال در تعادل غذایی خاک و آلودگی منابع آبی مجاور می‌شوند.
۲. اسیدی شدن خاک
برخی کودهای شیمیایی با کاهش pH خاک باعث اسیدی شدن آن می‌شوند. این تغییر باعث کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌های مفید و در نتیجه کاهش توان زیستی خاک می‌گردد.
۳. از بین رفتن بافت طبیعی خاک
استفاده مکرر از کودهای مصنوعی بدون افزودن مواد آلی، بافت خاک را متراکم کرده و تخلخل طبیعی آن را کاهش می‌دهد. این وضعیت، نفوذپذیری آب و هوا را محدود کرده و رشد ریشه را دشوار می‌سازد.
۴. کاهش تنوع زیستی خاک
میکروارگانیسم‌های مفید که نقش مهمی در چرخه تغذیه گیاهان دارند، در اثر حضور بیش از حد مواد شیمیایی از بین می‌روند. این کاهش تنوع، سلامت بلندمدت خاک را تهدید می‌کند.
۵. اختلال در جذب عناصر غذایی
افزایش بیش از حد یک عنصر غذایی (مثلاً نیتروژن) ممکن است جذب سایر عناصر ضروری مانند پتاسیم یا منیزیم را مختل کند و منجر به کمبودهای تغذیه‌ای در گیاه شود.
نتیجه‌گیری
در کنار بهره‌گیری از کودهای شیمیایی، استفاده از کودهای آلی و روش‌های کشاورزی پایدار می‌تواند مانع از آسیب به ترکیب خاک شود. آموزش کشاورزان در این زمینه نقشی اساسی در سلامت بلندمدت خاک و محصولات دارد.
