مقدمه
پوشش گیاهی یکی از عناصر کلیدی در پایداری خاک و جلوگیری از فرسایش آن است. در اکوسیستم زاگرس، که خاک در معرض خطرات متعددی قرار دارد، نقش گیاهان طبیعی در حفظ سلامت خاک بسیار حیاتی است.
۱. جلوگیری از فرسایش سطحی
ریشه‌های گیاهان، به‌ویژه درختان و بوته‌ها، باعث تثبیت ذرات خاک می‌شوند و از شسته شدن یا جابجایی آن توسط باد و آب جلوگیری می‌کنند. نبود پوشش گیاهی منجر به ایجاد شیارها و از بین رفتن لایه سطحی حاصلخیز می‌شود.
۲. افزایش نفوذپذیری خاک
پوشش گیاهی با افزایش تخلخل خاک، امکان نفوذ بهتر آب به درون زمین را فراهم می‌کند. این ویژگی علاوه بر جلوگیری از رواناب، باعث تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی نیز می‌شود.
۳. غنی‌سازی خاک از طریق مواد آلی
برگ‌ها و اندام‌های گیاهی پس از ریزش، تجزیه شده و به‌عنوان مواد آلی وارد خاک می‌شوند. این فرایند به غنی‌تر شدن خاک از نظر مواد مغذی کمک کرده و شرایط رشد گیاهان را بهبود می‌بخشد.
۴. حفاظت در برابر آلودگی
پوشش گیاهی می‌تواند بخشی از آلاینده‌ها را جذب یا تثبیت کند و مانع از ورود مستقیم آن‌ها به لایه‌های زیرین خاک شود. این ویژگی به‌ویژه در اطراف جاده‌ها یا مناطق صنعتی اهمیت دارد.
۵. کاهش دمای سطح خاک
گیاهان با ایجاد سایه و حفظ رطوبت، دمای سطح خاک را کاهش می‌دهند و مانع از خشک شدن سریع خاک در فصول گرم می‌شوند. این موضوع نقش مهمی در حفظ میکروارگانیسم‌های مفید خاک دارد.
نتیجه‌گیری
پوشش گیاهی سالم، ضامن پایداری خاک در مناطق کوهستانی مانند زاگرس است. حفاظت از جنگل‌ها، مراتع و گیاهان بومی باید در رأس برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی منابع طبیعی قرار گیرد.
