رشته‌کوه زاگرس با پوشش وسیع جنگل‌های بلوط، یکی از مهم‌ترین ذخایر طبیعی ایران به شمار می‌رود. این جنگل‌ها نه‌تنها زیبایی طبیعی و تنوع زیستی خیره‌کننده‌ای دارند، بلکه نقشی حیاتی در حفظ تعادل بوم‌سازگان (اکوسیستم) منطقه‌ای و ملی ایفا می‌کنند. از تنظیم چرخه آب گرفته تا پایداری خاک و زیستگاه گونه‌های مختلف، جنگل‌های زاگرس ستون فقرات پایداری محیط‌زیست غرب ایران هستند.
۱. تثبیت خاک و مقابله با فرسایش
پوشش جنگلی زاگرس با ریشه‌های گسترده و درهم‌تنیده، یکی از مهم‌ترین عوامل جلوگیری از فرسایش خاک در دامنه‌های شیب‌دار است. بدون این پوشش، بارندگی‌های شدید موجب روان‌آب و از دست رفتن خاک حاصلخیز خواهد شد.
۲. حفظ تنوع زیستی
زاگرس زیستگاه صدها گونه گیاهی و جانوری است که بسیاری از آن‌ها بومی و حتی در معرض خطر انقراض هستند. جنگل‌ها به‌عنوان پناهگاه طبیعی این گونه‌ها عمل کرده و چرخه‌های طبیعی زیستی را حفظ می‌کنند.
۳. تنظیم چرخه آب و تقویت سفره‌های زیرزمینی
درختان بلوط با جذب بارش‌ها و انتقال آرام آن به لایه‌های زیرین خاک، در تغذیه منابع آب زیرزمینی و کنترل سیلاب‌ها نقش مؤثری دارند. همچنین، وجود پوشش گیاهی مانع تبخیر سریع آب و کاهش خشکسالی می‌شود.
۴. تعادل اقلیمی محلی
جنگل‌های زاگرس با جذب دی‌اکسید کربن و تولید اکسیژن، نقشی مهم در تنظیم دمای منطقه‌ای دارند. این جنگل‌ها به‌طور طبیعی از شدت گرما در تابستان و سرمای شدید در زمستان می‌کاهند.
۵. خدمات فرهنگی و اجتماعی
علاوه بر خدمات اکولوژیکی، جنگل‌های زاگرس بخشی از هویت فرهنگی جوامع محلی هستند. منابع گیاهان دارویی، چوب‌های سنتی، دامداری جنگلی و حتی گردشگری بومی وابسته به این بوم‌سازگان طبیعی است.
نتیجه‌گیری
جنگل‌های زاگرس بیش از یک پهنه‌ی سبز هستند؛ آن‌ها سیستم پیچیده‌ای از حیات‌اند که هم برای طبیعت و هم برای انسان حیاتی‌اند. حفاظت، احیا و مدیریت پایدار این جنگل‌ها باید در اولویت سیاست‌های محیط‌زیستی کشور قرار گیرد. از دست رفتن این جنگل‌ها، به معنای از دست رفتن تعادل کل یک بوم‌سازگان است.
