افزایش روزهای گرد و غباری در مناطق زاگرسی، به‌ویژه در فصول گرم و خشک، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود. این پدیده نه‌تنها باعث افت کیفیت هوا می‌شود، بلکه عوارض شدید و گاه پنهانی بر سلامت گروه‌های مختلف جامعه به‌ویژه کودکان، سالمندان و بیماران زمینه‌ای دارد.
۱. تأثیرات تنفسی
در روزهای آلوده به ریزگرد، میزان مراجعه به مراکز درمانی با علائم تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه خشک، خس‌خس سینه و آسم افزایش می‌یابد. این علائم در بیماران قلبی و ریوی می‌تواند منجر به حملات حاد و حتی بستری شدن شود.
۲. آسیب به سیستم قلبی-عروقی
ذرات ریز موجود در گرد و غبار با نفوذ به جریان خون، خطر لخته‌شدن خون، سکته‌های قلبی و مغزی را افزایش می‌دهند. آمار نشان می‌دهد که در روزهای گرد و غباری، مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی نیز افزایش می‌یابد.
۳. کاهش سطح ایمنی بدن
تنفس مداوم هوای آلوده باعث التهاب در دستگاه تنفسی و کاهش مقاومت بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌شود. این موضوع به‌ویژه در شرایط شیوع بیماری‌های واگیر، خطر را دوچندان می‌کند.
۴. آسیب‌های چشمی و پوستی
ریزگردها می‌توانند باعث التهاب چشم، سوزش، اشک‌ریزش، و تحریک‌های پوستی شوند. استفاده از عینک، ماسک و پرهیز از تماس با پوست، از جمله توصیه‌های پزشکی در این روزهاست.
۵. اثرات روانی و اجتماعی
هوای خاک‌آلود، کاهش دید، اختلال در فعالیت‌های روزانه و نگرانی از سلامتی، باعث بروز استرس، اضطراب و احساس بی‌قراری در بین مردم می‌شود. این مسئله در بلندمدت بر کیفیت زندگی اجتماعی نیز تأثیر می‌گذارد.
نتیجه‌گیری
در روزهای گرد و غباری، اطلاع‌رسانی دقیق، ماندن در فضاهای بسته، استفاده از ماسک مناسب، و مراقبت از گروه‌های آسیب‌پذیر باید در اولویت قرار گیرد. کاهش منشأ ریزگردها در سطح منطقه‌ای و جهانی نیز تنها راه‌حل پایدار برای عبور از این بحران زیست‌محیطی است.
