صنایع از مهم‌ترین منابع آلاینده‌های جوی در جهان محسوب می‌شوند. در ایران و به‌ویژه در مناطق زاگرسی، رشد صنایع بدون رعایت الزامات زیست‌محیطی، منجر به افزایش آلودگی هوا و تهدید سلامت انسان و طبیعت شده است.
۱. تولید گازهای گلخانه‌ای
صنایع حرارتی، نیروگاه‌ها و کارخانه‌های سیمان و فولاد، گازهایی مانند دی‌اکسید کربن، متان و اکسیدهای نیتروژن تولید می‌کنند که عامل اصلی گرمایش جهانی و تخریب لایه اوزون هستند.
۲. انتشار ذرات معلق
فعالیت‌هایی مانند سوزاندن سوخت‌های فسیلی، استخراج و فرآوری مواد معدنی، باعث انتشار ذرات معلق با قطر کمتر از ۲٫۵ میکرون می‌شود. این ذرات به عمق ریه نفوذ کرده و بیماری‌های تنفسی ایجاد می‌کنند.
۳. ترکیبات آلی فرار (VOC)
کارخانه‌های رنگ‌سازی، صنایع شیمیایی و پتروشیمی‌ها ترکیبات آلی فرار تولید می‌کنند که در تشکیل ازن سطحی نقش دارند و منجر به سوزش چشم، سردرد و حتی اختلالات عصبی می‌شوند.
۴. اسیدسازی باران
صنایع با انتشار دی‌اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن، زمینه‌ساز باران‌های اسیدی می‌شوند. این باران‌ها خاک، منابع آبی، جنگل‌ها و محصولات کشاورزی را در معرض آسیب قرار می‌دهند.
۵. عدم استفاده از فیلتر و تجهیزات کنترل آلاینده‌ها
بسیاری از صنایع به‌دلیل هزینه‌بر بودن تجهیزات کنترل آلاینده، از فیلترهای غیراستاندارد یا قدیمی استفاده می‌کنند که کارایی لازم را ندارند. این موضوع در افزایش مستقیم آلاینده‌های جوی مؤثر است.
نتیجه‌گیری
نقش صنایع در آلودگی هوا غیرقابل انکار است. برای کنترل این روند، باید صنایع ملزم به استفاده از فناوری‌های پاک، فیلترهای پیشرفته و نظارت مستمر شوند. توسعه صنعتی تنها زمانی پایدار خواهد بود که در هماهنگی با محیط‌زیست انجام گیرد.
