منطقه زاگرس با وسعت بالا و تنوع زیستی غنی، در کنار رشد جمعیت و افزایش تولید پسماند، نیازمند سیستم‌های پایدار برای مدیریت زباله است. بازیافت پسماند نه‌تنها به کاهش آلودگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند فرصت‌های اقتصادی برای ساکنان محلی فراهم آورد.
۱. تولید پسماند در مناطق شهری و روستایی
روستاهای زاگرس به دلیل تغییر سبک زندگی و افزایش مصرف محصولات بسته‌بندی‌شده، با افزایش زباله‌های پلاستیکی، فلزی و کاغذی مواجه‌اند. بسیاری از این زباله‌ها قابل بازیافت‌اند اما به دلیل نبود زیرساخت مناسب، دفن یا سوزانده می‌شوند.
۲. پتانسیل بالای بازیافت در بخش کشاورزی
در مناطق کشاورزی، حجم زیادی از پسماندهای آلی مانند بقایای گیاهی، کودهای حیوانی و ضایعات کشاورزی تولید می‌شود. این پسماندها می‌توانند به کمپوست تبدیل شده و به بهبود خاک و کاهش مصرف کود شیمیایی کمک کنند.
۳. نقش صنایع کوچک و کارگاه‌های محلی
راه‌اندازی کارگاه‌های بازیافت ساده برای جمع‌آوری، تفکیک و فرآوری زباله‌های پلاستیکی و فلزی می‌تواند به اشتغال‌زایی در روستاها کمک کند. این کارگاه‌ها در کنار آموزش به ساکنین، نقش مهمی در چرخه بازیافت دارند.
۴. اهمیت آموزش و فرهنگ‌سازی
برای موفقیت هر طرح بازیافت، آگاهی مردم ضروری است. آموزش تفکیک زباله در مبدا، استفاده از سطل‌های رنگی و ایجاد انگیزه مالی از طریق خرید زباله خشک می‌تواند مشارکت روستاییان را افزایش دهد.
۵. ضرورت حمایت دولتی و شهرداری‌ها
برای گسترش بازیافت، حمایت فنی و مالی نهادهای دولتی لازم است. تأمین ماشین‌آلات، ایجاد ایستگاه‌های بازیافت و ایجاد بازار فروش محصولات بازیافتی، از گام‌های مهم در این مسیر است.
نتیجه‌گیری
مناطق زاگرسی ظرفیت بالایی برای توسعه سیستم‌های بومی بازیافت دارند. تلفیق دانش بومی با فناوری‌های ساده و حمایت نهادها می‌تواند بازیافت را به بخش مؤثری از اقتصاد روستاها تبدیل کند و هم‌زمان از محیط‌زیست محافظت کند.
